Schaliegas

Vlaanderen kan kiezen voor eigen betrouwbare en groene energie. Het schaliegas waartegen families in Amerika zo hard protesteren, hoeft niet naar Antwerpen te komen.

Om schaliegas te winnen, boort men horizontaal in harde kleisteenlagen: schaliegesteente. De kleisteenlagen liggen tussen 1.000 en 5.000 meter diep. Daar veroorzaakt men ontploffingen om het gas te kunnen winnen.

De zes belangrijkste problemen met schaliegas samengevat:
  1. Milieuschade: Schaliegas vereist hydraulische fracturering of "fracking". Dit is een proces waarbij water, chemicaliën en zand onder hoge druk in de grond worden geïnjecteerd om het gas vrij te maken. Dit kan leiden tot bodemverontreiniging, watervervuiling en schade aan ecosystemen. Het veroorzaakt ondergrondse ontploffingen.
  2. Watergebruik: Fracking vereist grote hoeveelheden water. Dit is gewoon verspilling van water in gebieden waar er waterschaarste is.
  3. Methaanlekken: bij de winning en transport lekt dit zeer krachtige  broeikasgas.
  4. Gezondheidsrisico's: Omwonenden van schaliegaswinningssites hebben melding gemaakt van gezondheidsproblemen, waaronder ademhalingsproblemen, als gevolg van luchtvervuiling door de industrie.
  5. Landschapsverstoring: De bouw en exploitatie van schaliegasputten en infrastructuur leiden tot blijvende containers en bouwwerken in de natuur. Vaak treedt -zoals in Groningen- bodeminstabiliteit op. Dat verstoort niet alleen het landschap maar maakt ook huizen en wegen stuk.
  6. Onvoldoende bescherming door slechte regelgeving: Mensen die schade ondervinden of gezondheidsproblemen opliepen, worden geconfronteerd met wetten die ontoereikend zijn om de milieuproblemen en gezondheidsproblemen aan te pakken.
Ineos wint zelf schaliegas via fracking en vervoert schaliegas met drakenschepen over de Atlantische Oceaan naar Antwerpen.

Klik op de tekst hierboven om het bezwaar te onderschrijven
Tijdens de Havencommissie van 19 februari 2019 (Stad Antwerpen) antwoordde Schepen Koen Kennis (op dat moment vervangend havenschepen) op een interpellatie: “En ja, ze zullen dus starten met schaliegas en in de toekomst kan dat evengoed  ander gas zijn. Want, da weet ge niet van waar dat grondstoffen blijven komen. En de moment dat vb Europa zegt: ‘Schaliegas wordt niet meer geïmporteerd in Europa’ of wanneer de USA zegt: ‘We stoppen met schaliegas produceren’, ja dan zal het met een ander gas moeten gebeuren, da’s toch logisch.” Immers, men stelde dat schaliegas zal gebruikt worden in de nieuwe installaties.

Tijdens de Commissie voor Leefmilieu van 12 februari 2019 (Vlaams Parlement), zegt op dat moment kersvers minister Koen Van den Heuvel letterlijk: "De mogelijkheid tot aanvoer van schaliegas of schalieolie werd door de Vlaamse Regering nog niet besproken."

Onderzoek van de werkgroep ‘Stop Ineos’ toont echter aan dat Ineos nu al het zeer vervuilende schaliegas aanvoert in Zeebrugge, in Gent en Antwerpen. Dit gebeurt enerzijds rechtstreeks door de monsterschepen van Ineos (diep gekoeld -90°C, onder 120bar) vanuit de schaliegasgebieden van Pennsylvania en Houston direct naar Antwerpen en Zeebrugge te laten varen.

Onderstaande monsterschepen brengen dat schande-gas naar Antwerpen, Gent en Zeebrugge:

Klik op de hierboven om het bezwaar te onderschrijven

Systemen van shiptracking tonen aan dat op 23, 24 en 25 juni 2019 de Ineos Independence in Antwerpen schaliegas rechtstreeks uit Houston aan land bracht. Bekijk hier de details van deze aanvoer. Ook eerder bracht Ineos schaliegas aan wal in Zeebrugge (op 21 april 2019) en in Antwerpen (23 en 24 november 2018).

Klik op de tekst hierboven om het bezwaar te onderschrijven
In de loop van het voorjaar van 2019 volgde de werkgroep ‘Stop Ineos’ een 30-tal gastankers. We verzamelden bewijsmateriaal dat aantoont dat tal van andere gastankers onrechtstreeks via Grangemouth in Groot-Brittannië of Rafnes in Noorwegen schaliegas aanvoeren naar bijna alle havens aan de Noordzee, waaronder Gent, Antwerpen en Zeebrugge. Dit schande-gas wordt soms verder landinwaarts gevoerd, bijvoorbeeld over het Albertkanaal naar de Ineos-fabriek in Keuken. Daar was overigens op 17 mei 2019 nog een ernstig veiligheidsincident.

De winning van schaliegas is dramatisch. Het zorgt voor watervervuiling, luchtvervuiling en aardschokken. Talloze lokale groepen strijden tegen de winning en het transport van dit schande gas. Door dit bezwaarschrift te ondertekenen, steun je dus ook lokale gemeenschappen in Amerika die acties ondernemen tegen de schaliegasindustrie.

The people versus the pipelines. #IneosVthePeople.

Klik hierboven

Schaliegas is zeer controversieel door het gebruik van 'fracking'-techniek. Hierbij wordt een mix van water, zand en chemicaliën onder zeer hoge druk in diep schaliegesteente gepompt. Na manipulatie barst het schaliegesteente open en daardoor komt het schaliegas of de schalieolie vrij. Dat gas wordt opgevangen en via pijpleidingen naar Marcus Hook (nabij Pennsylvania) en naar Houston gevoerd om daar op schepen van Ineos te worden geladen.

Klik hierboven

De techniek veroorzaakt lichte tot ernstige aardbevingen en instabiliteit en/of verzakking van de ondergrond. De chemicaliën hebben een zeer schadelijke impact op de ondergrond en het grondwater. Dit leidt tot desastreuze gevolgen voor de levensomgeving in de winningsgebieden. Daarom strijden tal van organisaties zoals Greenpeace en Food&Water Watch en Climaxi voor een verstrenging van de wetgeving en de stopzetting van de winning van schaliegas. In Nederland, Frankrijk en Luxemburg geldt een verbod op schaliegas.

Klik op het landschap in Wyoming, aangetast door fracking of op de Kemmelberg om te tekenen.







Proefboringen toonden aan dat een plaat met kleisteenlagen tussen Lier (500m diep) zich uitstrekt tot Turnhout (2.000 meter diep) en het noordoosten van Limburg (5.000 meter diep) schaliegas bevat. Een decennium fracken in de US maakt nu duidelijk welke desastreuze effecten het winnen van schaliegas heeft. 
Een verbod op de winning van schaliegas, net als in onze buurlanden, is niet onlogisch. Een verbod op aanvoer en gebruik zou nog veel beter zijn. 

Klik op de kaart van Europa om te tekenen.


We hebben een afspraak met de geschiedenis. Vandaag is het moment waarop onze kinderen en kleinkinderen zullen terugkijken en zeggen ‘Toen werd de klimaatambities concreet!’. Laten we ook in Vlaanderen klimaatwoorden en klimaatbeloftes omzet in daden. Een verbod op het gebruik van schaliegas is daarbij een eerste logische stap.

Schaliegas zorgt niet alleen voor milieuproblemen in de winningsgebieden. Schaliegas is ook nefast voor het klimaat. Methaanlekken tijdens de boor- en winningsfase veroorzaken een bijzonder hoge klimaatimpact. Satellietobservaties boven de winningsgebieden en verwerkingsinstallaties van schaliegas tonen aan dat in de periode 2009-2011 gemiddeld 12% van het gewonnen gasvolume verloren ging in de vorm van methaanlekken in de atmosfeer. Methaan heeft 86 keer meer potentieel dan CO2 om ons klimaat te verwarmen (periode van 20 jaar). Als we methaanemissies meerekenen, heeft schaliegas per eenheid bruikbare energie 2,5 keer meer klimaatimpact dan steenkool (over een periode van twintig jaar). De stopzetting of belasting van schaliegas zal daarom cruciaal zijn om klimaatverandering te bestrijden.

Klik op de tekst hierboven om het bezwaar te onderschrijven

Per eenheid nuttige energie is schaliegas 2,5 keer schadelijker dan steenkool.

ron: Howarth 2015 (bovenstaande) ook: Balcombe 2015, Brandon 2017 en Howarth 2019

Ineos gebruikt schaliegas als grondstof én als brandstof.

Ineos is een klimaatcrimineel.           

Als de haven en Ineos écht ecologisch duurzaam willen zijn, en dus in lijn met het Parijs-akkoord willen handelen, zal hun uitstoot met broeikasgassen jaarlijks met 7% moeten dalen. Dit betekent tegen 2030 minstens 55% minder broeikasgassen dan vandaag. Toch blijven er installaties bijkomen die meer uitstoten en bovendien pas in volle werking zullen zijn rond 2027. Bovendien moet de haven en de petrochemie een sterkere inspanning doen voor het klimaat om te compenseren voor sectoren waar weinig vooruitgang te verwachten valt zoals onderwijs en gezondheidszorg. Vlaanderen (en dus haar haven en haar industriële bedrijven) moeten ook compenseren voor landen met een lage uitstoot die hun uitstoot mogen verhogen om jobs te creëren, basisvoorzieningen aan te leggen en mensenrechten te realiseren.  Dat rechtvaardigheidsprincipe is ingeschreven in het Parijs-akkoord. Het Parijs-akkoord respecteren betekent dat de industrie haar uitstoot dus jaarlijks met 15% moet doen dalen om tegen 2030 77 % minder broeikasgassen uit te stoten dan vandaag.

In de tien jaar tussen 2005 en 2016 daalde de uitstoot van broeikasgassen door de industrie in Vlaanderen met 16%. Efficiëntieverbeteringen en optimalisaties leveren dus verwaarloosbare stapjes op, in vergelijking met de 77% die nodig is voor de tien jaar tussen 2020 en 2030. Daarom zijn wij niet zomaar bezorgd over bijkomende petrochemische installaties in onze haven.  De komst van die installaties maakt ‘een ambitieuze klimaataanpak’ onmogelijk.  De installaties van het ene project van Ineos alleen al, zullen tussen 0,6 en 1 miljoen ton CO2 uitstoten. Dat is meer dan alle afvalverbranding in heel Vlaanderen samen.

Klik op de tekst hierboven om het bezwaar te onderschrijven

Meer info: